استادیار دانشگاه ارومیه:احیای دریاچه ارومیه با کشت‌های جایگزین تسریع می شود

دکتر اسماعیل رضایی چیانه استادیار گروه زراعت دانشگاه ارومیه  کشت‌های جایگزین را راهکاری اساسی و ضروری برای احیاء دریاچه ارومیه عنوان کرد.

دکتر رضایی چیانه بر لزوم حمایت دولت از موضوع کشاورزی و کنترل مصرف آب تاکید داشته و با اشاره به محصولات کشت شده در استان آذربایجان‌ غربی بیان کرد: بخش قابل توجهی از محصولات کشت شده در استان از جمله سیب، چغندرقند و میوه‌های هسته‌دار نیاز آبی زیادی دارند. چغندرقند در صورت داشتن سال آبی خوب تا 20 بار نیاز آبی دارد که مصرف خیلی زیادی از آب را موجب می شود. قیمت‌های موجود در بازار یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده در سوق مردم به سمت کشت محصولات مختلف می‌باشد. برای نمونه با توجه به بالا بودن قیمت گوجه فرنگی در سال جاری به‌عنوان یک محصول پرآب‌بر، مطمئناً کشاورزان برای سال آینده در فکر گسترش کاشت این محصول خواهند بود.

دکتر اسماعیل رضایی چیانه استادیار گروه زراعت دانشگاه ارومیه

گسترش و حمایت از کشت محصولات جدید ضروری است

استادیار دانشگاه ارومیه به حجم بالای واردات دانه‌های روغنی نیز اشاره کرده و اضافه کرد: که متاسفانه بالغ بر 90 درصد از دانه‌های روغنی که مصرف عمده مردم می‌باشد، وارداتی هستند. این در حالی است که کشت دانه‌های روغنی به آب کمی نیاز دارد. در استان ما گیاهانی مانند گلرنگ، بزرک و آفتاب‌گردان که مقاومت بالایی به کم آبی داشته و از همه مهم‌تر تراریخته هم نیستند، وجود دارد که در صورت حمایت دولت و توانمند‌سازی کشاورزان عزیز ‌ی‌توانیم به سمت گسترش کشت این محصولات حرکت کنیم. گیاهان دارویی مانند گل‌محمدی، سنبل‌الطیب، آویشن، کاکوتی و... باید گسترش یابند و در کنار آن‌ها دولت با احداث کارخانه‌های بسته‌بندی و حمایت‌های مالی می تواند محصولات تولیدی را به خوبی بسته‌بندی کند و به بازار‌های خارجی ارسال نماید. هم‌چنین می‌توان با کشت گیاهان دارویی با ارزش اقتصادی مانند زعفران و سیر و... به‌طور خیلی قابل توجهی در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی نماییم. لازم به ذکر می‌باشد که کشت زعفران در استان و در شهرستان‌های میاندوآب‎، نقده و ارومیه جواب داده است و درآمد خیلی زیادی دارد. در هر هکتار در سال اول تا 2 کیلوگرم امکان برداشت زعفران وجود دارد. جایگزین نمودن کشت یونجه با ماشک مراغه که خیلی کم آب‌بر است یکی از بهترین گزینه‌های موجود بوده و کیفیت علوفه‌ای بسیار خوبی دارد که در صورت حمایت ارگان‌های دولتی و ترویج تعاونی‌های روستایی و شرکت‌های مربوطه می‌توان به سمت کشت این محصول رفت.

کشت نشایی روشی کارآمد در کاهش مصرف آب

دکتر رضایی چیانه حذف کامل و حداکثری کشت چغندرقند در شرایط فعلی را منطقی ندانسته و افزود: در سایه کشت چغندرقند در استان نزدیک به 5 کارخانه قند وجود دارد که افراد قابل توجهی در آن‌جا مشغول به کار هستند. لذا به‌نظر می‌رسد کاهش سطح زیرکشت، تغییر الگوی کشت و به‌ویژه به‌روز رسانی شیوه‌های کشت می‌تواند حالت برد برد داشته باشد. برای این منظور به‌صورت پایلوت کشت نشایی چغندرقند اجرا شد که نتایج قابل توجه و خوبی داشت. در این روش ماه‌های فروردین و اردیبهشت و اوایل خرداد (به‌عبارتی تا قبل از انتقال نشاءها به مزرعه) مزرعه نیاز به آبیاری نداشته و حجم قابل توجهی آب صرفه‌جویی می‌شود.

 این متخصص زراعت افزود: در استان آذربایجان غربی قبلاً بیش‌تر محصولات کم آب‌بر باغی مانند انگور کشت می‌شد ولی به‌دلیل ضعف در سیاست‌های حمایتی به‎تدریج کشاورزان به سمت کشت محصولات بازار پسندتر و پر سودتری مانند درختان هسته‌دار و سیب رفتند. توصیه می‌کنیم که دولت حمایت‌های خود را مانند خرید تضمینی افزایش دهد و به‌‎تدریج کشاورزان به سمت محصولات کم‌آب‌بری مانند سنجد، پسته، اناب، زرشک، انار و... بروند.

وی اشتغال‌زایی پایدار با حفظ منابع را با افزایش تولید اصولی و کشاورزی سازگار امکان‌پذیر دانسته و فرهنگ‌سازی را اساس و پایه تغییر کشت و تغییر رفتار با محیط زیست دانستند.