نشست آسیب شناسی عوامل کاهش مطالعه در کشور و پیامدهای آن با رویکرد دیدگاههای مقام معظم رهبری در ارومیه

به گزارش روابط عمومی دانشگاه و به نقل از جهاد دانشگاهی استان، مدیرکل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ارومیه در این نشست گفت: نداشتن کنجکاوی و عطش علمي و حساسيت هاي فكري و دغدغه های علمی مهم ترین مانع رشد کتاب و کتاب خوانی در کشور است . 

"حجت الاسلام و المسلمین دکتر کریم جباری" ادامه داد: از مهم ترین عواملی که باعث کاهش سرانه مطالعه در کشور ما شده است نداشتن عشق و علاقه و انس و عادت به مطالعه و ارتباط با دنیای کتاب است . خانواده ها و نهادهای آموزشی و فرهنگی نتوانسته اند انس و عادت به کتاب خوانی و مطالعه را به عنوان بخشی از یک زندگی سالم و موفق و اسلامی در میان کودکان و نوجوانان و جوانان جا بیندازند . اگر قشرهای جوان با دنیای کتاب انس بگیرند نسبت به بسیاری از آسیب ها بیمه می شوند . اگر بخش مهمی از اوقات فراغت مردم ما با مطالعه و انس با کتاب اشباع شود غنای فرهنگی و شکوفایی علمی صد چندانی خواهیم داشت و روابط اجتماعی از آسیب ها و ناهنجاری های بسیار مصون خواهد ماند .

وی افزود: علیرغم قیمت بالای کتاب ها به عنوان یک مانع جدی در برابر فرهنگ کتاب خوانی ، بسیاری از مردم هزینه های بالاتر تفریحات و تنوعات در خورد و خوراک را بر کالاهای فکری مانند کتاب ترجیح می دهند . نکته مهم تر ، بیش از هزینه های کتاب  برای بسیار از مردم ،  نداشتن جاذبه کتاب و کالاهای فکری است . این ضعف نیز از طرفی به ضعف محتوا و نداشتن جذابیت در سبک بیان و تدوین کتاب ها بر می گردد و این که کتابها متناسب نیازهای واقعی مردم و به خصوص جوانان نیست و دیگر این که متاسفانه حساسیت و دغدغه علمی و فکری و اشتغالات ذهنی و فرهنگی جوانان بسیار پایین آمده است و سرگرمی های کاذب زندگی و جاذبه های دنیای مجازی و موبایل بیشترین قسمت ذهن و فکر مردم را اشغال کرده است .

وی افزود: از دیگر موانع رشد کتابخوانی، رواج فرهنگ شفاهی و راحت طلبی در بین مردم است که این عوامل موجب می شود خوانندگان به جای مطالعه و جست و جوی مآخذ و منابع و مستندات سخنان و نظران مختلف گرایش بیشتری به شنیدن مطالب داشته باشند و بخواهند تنها با گفت و شنود مشکلات علمی و فکری خود را رافع کنند و از مراجعه به کتب و منابع علمی گریزان باشند . متاسفانه فرهنگ شفاهی غیر دقیق، غیر مستند و عامیانه و سطحی نگر است و ما رابه راحت طلبی بیشتر سوق می دهد .

 جباری در خصوص هدف هفته کتاب و کتابخوانی گفت: هدف از این هفته تجلیل از کتاب و آشنایی با دنیای کتاب و  انس بیشتر با کتاب است تا  نهایتاً کتاب و مطالعه در خانواده و سبک زندگی ما جایگاه واقعی و مطلوب خودش را پیدا کند .

 این عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه تصریح کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری اگر ده ها کار موازی و موثر فرهنگی برای انس مردم با کتاب و مطالعه انجام دهیم باز هم کم است و هر چه قدر برای افزایش سرانه مطالعه تلاش کنیم باز هم کم کار کرده ایم.

مدیر کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ارومیه در خصوص رشد فزاینده رسانه های الکترونیک و کتاب های دیجیتال گفت: وجود کتاب های دیجیتال و افزایش آنها امری بسیار مطلوب است ولی در این رابطه هم با دو مشکل مواجهیم که مشکل اول عدم انس کافی قشرهای سنتی و مذهبی با این قبیل آثار است و هنوز هم در اذهان برخی این دیدگاه هست که مثلا مراجعه به کتاب های کاغذی یا نسخه های خطی ثواب و ارزش علمی بیشتری دارد . در حالی که ظرفیت علمی و تحقیقی کتابخانه های دیجیتال و کتب الکترونیک صدها برابر بیشتر از کتابها و کتابخانه های عادی است .

وی ادامه داد: مشکل دوم هم این است که گاهی منابع الکترونیک افراد را به استغنای کاذب و راحت طلبی شدید سوق می دهد  یعنی افراد خیال می کنند تنها با داشتن هزاران کتاب در کامپیوتر خود دریایی از علم و حکمتند و تنها با فشار دادن یکی دو انگشت بر لپ تاپ به قله های علم و دانش خواهند رسید . از این رو روح علمی و تلاش جدی و تکاپوی شایسته ای از خود برای درک حقایق نشان نمی دهند . آسیب شناسی دیگر رسانه های الکترونیک به پیوند آنها با سایر برنامه های تفننی کامپیوتر و تلفن همراه و گشت و گذار بی هدف یا کم بازده در سایت های مختلف بازمی گردد که مانع جدی تمرکز فکری جوانان بر مباحث علمی می شود . البته طراحی دستگاههایی مانند بوک ریدر که تنها به کتاب و مطالعه اختصاص دارد یا قرآن های دیجیتال لمسی که تنها مشتمل بر قرآن وتفاسیر و ترجمه های قرآنی است می تواند تا حدودی جلو این تشتت فکری را بگیرد . ولی کار اساسی تر این که به هر حال در دنیای بسیار متشتت و پر از جاذبه های گوناگون امروز ، نظم و انتظام جدی و مهارت مدیریت ذهن و کنترل فکر و تمرکز ذهن به جوانان و عامه مردم آموزش داده شود .

جباری با بیان این که خانواده و نهادهای فرهنگی و خیرین علمی و فرهنگی ،  باید برای افزایش سرانه کتاب در کشور دست به دست هم بدهند و وقت بگذارند و برنامه های جذاب تدارک ببینند و هزینه کافی صرف کنند و کتب اهدایی و کتب امانتی و ... . را در فرهنگ عمومی ریشه دار کنند و تعمیم دهند و غم و غصه های فراوان و خون دلی که را که رهبر معظم انقلاب از کمی سطح مطالعه و نداشتن انس کافی با کتاب در میان مردم ما پیاپی در سخنان خود مطرح می کنند ، بزدایند .

جباری  افزود: آموزش و پرورش باید به جای آموزش ماشینی بارم بندی شده و حفظی طوطی وار و تمرکز بر محتواهای فاقد ارتباط با دنیای واقعی کودکان و نوجوانان آنان را با آموزش های خلاق و معنادار به محتوا و معانی پویا سوق دهد و در این جهت باید فرصت و اختیارات زیادی به مربیان داده شود که بتوانند با کتاب خوانی و مطالعات جانبی و متنوع فضای درس ومدرسه را بسیار شاداب و با نشاط سازند و به این فعالیت ها ارزش داده شود و مطالعات جنبی اضافی و زاید تلقی نشود .

مدیر کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ارومیه بر لزوم چاپ کتاب متناسب با کلیه رده های سنی تاکید نمود و افزود: وجود کتاب های پرجاذبه و متنوع و متناسب بودن آنها با نیازها و مشکلات واقعی مخاطبان در سنین مختلف و مشاغل مختلف باعث گرایش همه اقشار جامعه به کتابخوانی و در نتیجه افزایش سرانه مطالعه در کشور می شود  و یکی از علل گریزان بودن مردم از مطالعه نشناختن کتب مفید یا عدم دسترسی به آنهاست . این جا هم برنامه های فراوانی باید برای رونمایی ازکتب مفید تدارک دیده شود .